Foto van de maand oktober 2020 is bovenstaande luchtfoto van een strand in het zuidwesten van Australië. De reden? Na plaatsen op Unsplash werd de foto in twee maanden tijd meer dan 200.000 keer bekeken en meer dan 2200 keer gedownload. Zoals ik al liet weten in mijn vorige bericht zal ik hier nog wat verder filosoferen over zin en onzin van Unsplash.

Gratis foto’s via Unsplash

Je kunt foto’s uploaden naar Unsplash en ook gratis downloaden van Unsplash. Gedownloade foto’s mogen zonder restricties gebruikt worden in je eigen projecten. Er is wel één voorwaarde. Je mag foto’s die je downloadt vanaf Unsplash niet onveranderd verkopen. In het verleden is het wel voorgekomen dat gedownloade foto’s direct werden doorverkocht. Dit is natuurlijk een onacceptabele situatie. Je verdient dan immers geld met werk van iemand anders. Om die reden zijn in 2018 de voorwaarden voor gebruik van gedownloade foto’s gewijzigd. Je mag gedownloade foto’s uitsluitend te koop aanbieden na toevoegen van creatieve elementen. Er moet sprake zijn van essentiële wijzigingen. Of gebruikers zich hieraan houden is natuurlijk een andere vraag, maar het is illegaal om gedownloade foto’s onveranderd door te verkopen.

Concurrentie voor beroepsfotografen?

De vraag die natuurlijk blijft hangen is waarom je foto’s gratis beschikbaar zou stellen via Unsplash (of andere vergelijkbare sites als Pixabay). Het standaard argument tegen het gratis aanbieden van foto’s is steeds weer dat je hiermee beroepsfotografen het brood uit de mond zou stoten.  Unsplash maakt het creatieve eindproduct van hardwerkende fotografen, die hun werk aanbieden via stockfotobureaus, waardeloos. Een jaar of 20 geleden zou ik waarschijnlijk instemmend geknikt hebben.

Digitaal heeft de fotowereld veranderd

De wereld van de fotografie is echter in de afgelopen 20 jaar enorm veranderd. Iedere dag worden miljoenen foto’s ge-upload. Vaak is de kwaliteit slecht, maar er is ook heel veel goede kwaliteit op internet te vinden. Kijk vervolgens eens naar het aanbod van foto’s via de grote stockfotobureaus, zoals Alamy of iStock. Zijn die foto’s beter dan wat er tegenwoordig met duizenden op internet circuleert? Foto’s zijn scherp en goed belicht, maar echte toppers zitten er zelden of nooit tussen. Ik kom eigenlijk nooit creatieve foto’s tegen die prijzen zouden winnen bij fotowedstrijden of die duizenden euro’s opleveren bij verkoop. Feitelijk is er dus nauwelijks sprake van het eerder genoemde creatieve eindproduct.

Stockbureaus leveren hun klanten een simpele database met bruikbare ‘middle of the road’ plaatjes zodat die klanten niet langer moeizaam op internet hoeven te zoeken naar die ene gewenste foto voor een artikel. Daar hebben klanten best wat geld voor over, maar gezien de enorme concurrentie niet al te veel. De tijd lijkt dus voorbij dat je een boterham kan verdienen met stockfotografie. Er zal best vraag blijven naar stockfoto’s. Meer dan een leuke bijverdienste zal het in de toekomst echter niet opleveren. In dit verband is het veelzeggend dat ik enige weken terug bovenstaande foto van een Guanaco verkocht via Adobestock voor het astronomische bedrag van U$ 0,33. Een kop koffie kan ik er niet eens van kopen. Zo’n verkoop geeft aan dat er belangstelling is voor mijn foto’s. Prima dus! De karige verdienste berooft me echter wel van de illusie dat zulke foto’s veel waarde vertegenwoordigen!

Hoe zie ik Unsplash?

Fotografen die creatief en vernieuwend bezig zijn of fotografen die in opdracht werken, bieden hun werk niet aan via stockfotobureaus. Zij zullen dan ook geen concurrentie ondervinden van sites als Unsplash. Gratis sharing sites zijn hoogstens een concurrent voor fotografen die onterecht denken geld te kunnen verdienen met een goed belichte, scherpe foto. Maar helaas, iedereen maakt tegenwoordig goed belichte scherpe foto’s. Daar is tegenwoordig in tegenstelling tot een jaar of 20 geleden, dus weinig meer mee te verdienen.

Op basis van mijn eigen ervaringen en die van anderen kan ik wel zeggen dat het plaatsen van foto’s op Unsplash leidt tot een enorme blootstelling en zichtbaarheid van je fotowerk. Beelden die je plaatst worden al snel duizenden keren bekeken en ook gedownload. Of je hier iets mee kan en of het iets oplevert is een vraag die ieder voor zich maar moet beantwoorden. Ik wordt niet gedreven door aantallen views, likes en downloads, maar het is toch wel leuk en zeker ook leerzaam om te zien hoe anderen je fotowerk beoordelen. Unsplash is dus beslist een goede optie, als je wilt uitzoeken of je foto’s interessant en/of bruikbaar zijn voor anderen.

Tot slot zie ik Unsplash ook als een site waar fotografen, beeldbewerkers en kunstenaars het ruwe materiaal voor hun creatieve producten kunnen downloaden. De waarde van het creatieve eindproduct overstijgt dan de waarde van de standaardfoto op internet en daar heb ik geen moeite mee. Wellicht kan dit ook een uitdaging zijn om eens wat creatiever om te gaan met je eigen fotowerk!

Nog meer weten? Een interessante en humoristische kijk op het gebruik van stockfoto’s en de rol van Unsplash vindt u hier.